فراز4-6
فراز6-4
«يُولِجُ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِي صَاحِبِهِ، وَ يُولِجُ صَاحِبَهُ فِيهِ بِتَقْدِيرٍ مِنْهُ لِلْعِبَادِ فِيمَا يَغْذُوهُمْ بِهِ، وَ يُنْشِئُهُمْ عَلَيْهِ.» ( ۴ )
«به تقدیر معین هریک از آن دو را در دیگری فرو برد و آن یکی را در درون دیگری وارد ساخت، از زمان یکی کاسته و بر زمان دیگری بیفزود تا روزی دیگران فراهم گردد و نشو و نمای آنان به خوبی صورت پذیرد.»
ایلاج و وارد شدن روز بر شب و شب بر روز به گونه‌ای است که وقتی شب آمد, روز را کنار می‌زند نه اینکه معطل بماند تا روز برود و نیز وقتی روز وارد می‌شود بر شب.
اگر همیشه شب بود, کشاورزی و … تعطیل می‌شد.
«فَخَلَقَ لَهُمُ اللَّيْلَ لِيَسْكُنُوا فِيهِ مِنْ حَرَكَاتِ التَّعَبِ وَ نَهَضَاتِ النَّصَبِ، وَ جَعَلَهُ لِبَاساً لِيَلْبَسُوا مِنْ رَاحَتِهِ وَ مَنَامِهِ، فَيَكُونَ ذَلِكَ لَهُمْ جَمَاماً وَ قُوَّةً، وَ لِيَنَالُوا بِهِ لَذَّةً وَ شَهْوَةً.» ( ۵ )
«شب را بیافرید تا در آن از آمد و شدهای رنج‌آور و تلاش‌های فرساینده بیاسایند و آن را لباس و پوششی قرار دادتا از بهر آسودن و خوابیدن بپوشند، تا اینکه مایه‌ی بازآمدن نشاط و نیروی آنان گردد و بتوانند به لذت رسند و کام دل بر آورند.»
خداوند شب را خلق کرد تا یک آرامشی پس از کار روزانه حاصل شود. البته اگر این آرامش شب را با بیدار ماندن تا دیروقت ولو که فیلم نگاه کنیم بهم نزنیم. اگر نخوابیم از آسایش 8 ساعته شب استفاده نکرده‌ایم لذا بدنی که 20 ساعت بیدار مانده است, نحیف و کوتاه قامت خواهد شد.
خود خواب در آن ساعت شب, قوت و نیرو است.
قوه باه خیلی افراد ضعیف است, زیرا ذهن آن‌ها هنگام جماع هنوز در حالت روز و درگیری امور روزمره است. برای قوه باه, آرامشی لازم است که تاثیرش را بگذارد. اما اگر از داروها و موادی استفاده کند دیگر نه لذت در آن هست و نه شهوت.
«وَ خَلَقَ لَهُمُ النَّهارَ مُبْصِراً لِيَبْتَغُوا فِيهِ مِنْ فَضْلِهِ، وَ لِيَتَسَبَّبُوا إِلَى رِزْقِهِ، وَ يَسْرَحُوا فِي أَرْضِهِ، طَلَباً لِمَا فِيهِ نَيْلُ الْعَاجِلِ مِنْ دُنْيَاهُمْ، وَ دَرَكُ الْآجِلِ فِي أُخْرَاهُم.» ( ۶ )
«و روز را برای آنان بینایی بخش آفرید تا در آن به تلاش برای طلب فضل الهی برخیزند و راهی برای کسب روزی جویند، و برای دست یافتن به منابع دنیا و سعادت آخرت با آسودگی به تلاش و کوشش در زمینش پردازند.»
خدا این تلاش روزانه برای کسب روزی را از برخی برداشته است و آن, اهل علم هستند؛ چرا که نیاز به آرامش و تمرکز دارند تا علم بیاموزند, لذا در روز آن‌ها هم مانند شب, یک آرامشی قرار داده است.
چنان‌که حضرت به آن فرد توصیه فرمود فرزندش را به خیاطی بگمارد تا راحت باشد.
راحتی به معنای تن‌پروری نیست, همین مطالعه علم توسط علما, تلاش آن‌ها است اما با عافیت. خدا رزق را برای اهل علم مقدر کرده است و دیگران را می‌دواند تا رزقشان را به آن‌ها بدهد.