آیه 6-1
علم و حکمت خداوند
«حم (1) عسق (2) كَذَلِكَ يُوحِي إِلَيكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِن قَبلِكَ اللَّهُ العَزِيزُ الحَكِيمُ(3)» (شوری)
«حم(1) عسق(2) اينگونه خداوند عزيز و حکيم به تو و پيامبرانى که پيش از تو بودند وحى مىکند(3)»
خداوند متعال علم واقعی را، که همان معرفی خودش به پیامبر-صلیاللهعلیهوآلهوسلم- است، از طریق وحی در اختیار پیامبر-صلیاللهعلیهوآلهوسلم- قرار داد.
«اللَّهُ العَزِيزُ الحَكِيمُ» خدايی كه قدرتش قدرت خدايی است و اين قدرتِ خدايی در محل حکمت فرود میآيد؛ ولی ما اينطور نيستيم، یا ضعف داريم يا وقتی قدرتمندیم، قدرتمان حكيمانه اعمال نمیشود.
اهلبیت -علیهمالسلام- حتی در حال خشم، حکمتشان بالا میرود؛ ولی ما برعکس هستيم، هر قدر خشمگینتر شویم، جهلمان بالاتر میرود.
اين خيلی مهم است كه ما درک کنیم خداوند در مرحلهی قدرت هم حكيم است.
خداوند؛ مالک همه چیز
«لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ »(شوری/4)
«آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست؛ و او بلندمرتبه و بزرگ است!»
دومين چیزی که خداوند از طريق وحی به ما انتقال میدهد مالكيّت است و مالكيّت را با دو صفت «وَهُوَ العَلِيُّ العَظِيمُ» همراه میكند. خداوندی كه هم در اعلی مرتبه است و هم عظمتش را در مرحلهی «علی» بودن و «أعلی» بودن به ما نشان میدهد. ما برعكس هستيم، هر قدر خودمان را در مرتبهی بالا قرار دهيم، تحقير میشويم، چون خارج از جايگاه واقعی خودمان قرار میگيريم، لذا هرچه در تواضع و ضعف قرار بگيريم بزرگ میشويم.
عَظُمَ الخالِقُ فِي أعيُنِهِم وَ صَغُرَ ما دُونَ ذلِک، چون خودمان را مالك میبينيم عظمت پروردگار را آنطور كه هست نمیبينيم.
در صورتی كه مالكيّت خداوند برای ما ثابت شود، علی و عظيم بودن خداوند برای ما واضح خواهد شد.
تسبیح فرشتگان، جبران گناهان ما
«تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرنَ مِن فَوقِهِنَّ وَالمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمدِ رَبِّهِم وَيَستَغفِرُونَ لِمَن فِي الأَرضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الغَفُورُ الرَّحِيمُ»(شوری/5)
«نزديک است آسمانها (به خاطر نسبتهاى نارواى مشرکان) از بالا متلاشى شوند و فرشتگان پيوسته تسبيح و حمد پروردگارشان را به جا مىآورند و براى کسانى که در زمين هستند استغفار مىکنند؛ آگاه باشيد خداوند آمرزنده و مهربان است.»
گويا خداوند میخواهد اين مطلب را به ما تفهيم كند كه نزديك است آسمان و زمين متلاشی شوند ولی ملائكه آن را نگه داشتهاند، به چه وسيلهای؟ به وسيلهی تسبيح خداوند. در حقيقت ملائک اعمال ناپسند زمينیها را جبران میکنند، چون اهل زمين زمينهی تخريب عالم را فراهم كردهاند.
غفران خداوند
«تَكَادُ السَّمَاوَاتُ يَتَفَطَّرنَ مِن فَوقِهِنَّ وَالمَلَائِكَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمدِ رَبِّهِم وَيَستَغفِرُونَ لِمَن فِي الأَرضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الغَفُورُ الرَّحِيمُ»(شوری/5)
«نزديک است آسمانها (به خاطر نسبتهاى نارواى مشرکان) از بالا متلاشى شوند و فرشتگان پيوسته تسبيح و حمد پروردگارشان را به جا مىآورند و براى کسانى که در زمين هستند استغفار مىکنند؛ آگاه باشيد خداوند آمرزنده و مهربان است.»
خداوند متعال در این آیه صفت ديگری از صفات خود را معرفی مینماید. استغفار ملائكه برای اهل زمين، از باب غفران خدای متعال است. در حالی كه آسمان و زمين به خاطر اعمال بندگان در حال متلاشی شدن است، ملائكهای از طرف خدا مشغول استغفار هستند و آسمان و زمين به اين وسيله حفظ میشود.
ولی گرفتن غیر خدا
«وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَولِيَاء اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيهِم وَمَا أَنتَ عَلَيهِم بِوَكِيلٍ»(شوری/6)
«کسانى که غير خدا را ولىّ خود انتخاب کردند، خداوند حساب همه اعمال آنها را نگه مىدارد؛ و تو مأمور نيستى که آنان را مجبور به قبول حقّ کنى! »
كسانی كه به دنبال ولی رفتهاند ولی غیر خدا را به عنوان ولی انتخاب کردند، بدانند «اللَّهُ حَفِيظٌ عَلَيهِم»؛ خداوند مترصد آنهاست و نمیتوانند از ميدان قدرت خداوند فرار كنند. خداوند به پیامبر-صلیاللهعلیهوآلهوسلم- میفرماید که تو هم (ای پيامبر) با اينها كاری نداشته باش، من با قدرت خود به آنها اجازهی فرار نمیدهم ….