توصیههای تغذیهای1
سوال: لطفا چند توصیه در تغذیه برای حفظ سلامتی بفرمایید.
پاسخ: شبها غذای سبک بخورید. ماست، خوابآور است. شبها سردی نخورید. در حکومت اسلامی باید در مورد آشپزخانه هم آموزش دید. روغن زیاد هم خوابآور است. ترشی انسان را سرحال نگاه میدارد؛ کم خوردن هم همینطور. بهترین و مقویترین غذایی که انسان را سرپا نگاه میدارد کشمش و بادام است. قدیم کسانی که به جنگل میرفتند، همراه خود غذا نمیبردند، کشمش و بادام میبردند. حدود 30 تا 40 کشمش، فرد را 24 ساعت نگاه میدارد، منتهی به اشتباه به ما تلقین شده که حتما باید یک پرس غذا بخوریم تا سیر شویم. معدهی هر کس به اندازهی مشت اوست؛ یک قسمت برای آب، یک قسمت برای غذا و قسمت سوم هم برای هوا.
ما هر چه کم بخوریم، به غذا اجازه میدهیم که هضم شود ولی اگر زیاد بخوریم، غذا هضم نمیشود. مثل این میماند که کتابخانهای را آنقدر پر از کتاب کنید که نتوانید کتابی را که نیاز دارید از میان کتابها پیدا کنید. اگر کتابها را منظم کردید، میتوانید کتاب مورد نظر خود را پیدا کنید. غذایی که وارد معدهی ما میشود، موثر است، ولی اگر در رودهها بماند یبوست میآورد، اگر هم در مری بماند، نفس کم میآوریم. افرادی که معدهشان ترش میکند و بادگلو میزنند، نفخشان زیاد است. اگر ما چند نوع غذا و آن هم به مقدار زیاد وارد معده کردیم، معده دچار مشکل میشود. غذایی که وارد معده میشود باید یک شکل باشد یا نهایتاً دو شکل. علت خیلی از مشکلاتی مانند نحیف شدن بدن، کم شدن حافظه، کوتاه ماندن قد و … اشکال در غذا خوردن ماست. نباید زیاد غذا خورد و غذا را باید با تامل و تانی خورد.
«فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ»(سورهی عبس/آیهی24)؛ سفارش شده که هنگام غذا خوردن خوب به غذا نگاه کنید. در این مورد بحث طبی هم وجود دارد. چشم، دیدهبان معده است. معده باید آنزیمهای مخصوص هر غذت را ترشح کند. چشم به معده خبر میدهد که کاهو وارد معده میشود. معده آنزیم مناسب ترشح میکند. سفارش شده که به دهان همدیگر نگاه نکنید و فقط به غذای خود نگاه کنید. هنگام شروع غذا باید کمی نمک بخوریم، چرا که محیط معدهی ما اسیدی است، هنگامی که نمک میخوریم این محیط اسیدی به محیط قلیایی تبدیل میشود. موقع خوردن غذا محیط معده باید قلیایی باشد. ممکن است بگویید نمکی که خوردیم که هنوز به معدهی ما نرسیده است؛ درست است، اما همین که زبان شوری نمک را احساس کرد دستور میدهد که محیط معده قلیایی شود. آخر غذا هم باید شیرینی یا نمک بخورید. شیرینی هم محیط معده را قلیایی میکند.
غذا را خوب بجوید، کسانی که تند غذا میخورند، لاغر و رنگپریده میمانند، ولی کسانی که با حوصله غذا میخورند، این غذا در بدنشان تبدیل به گوشت و ماهیچه میشود. ممکن است کسانی که تند غذا میخورند هم چاق شوند، ولی پف است، ماهیچه نیست. خدا این دندانها را به ما داده تا غذا را خوب بجویم. دندانهای ما شبیه علفخواران است، شبیه گوشتخواران نیست، پس ما هر چه از سبزیجات استفاده کنیم برای ما بهتر است. خیلی به دنبال خوردن گوشت نباشید، عصارهی گوشت خوب است، اما تفالهی گوشت روی معدهی ما گیر میکند. گوشتی که در غذا پخته شده، هر چه خاصیت داشته به غذا داده است و تفالهی آن مانده است.
چند چیز است که اگر سر سفرهها باشد، در جلوگیری از بیماریها موثر است؛ یکی سرکه است. سعی کنید همیشه سر سفرههایتان یک شیشه سرکه، یک شیشه آبلیمو، یک نمکدان گرد غوره، یک نمکدان گرد لیمو خشک عمانی و یک نمکدان سماق داشته باشید. اگر اینها سر سفره باشد و شما کمی از آنها بخورید مریض نمیشوید، چرا که علت خیلی از امراض چربی است که همراه غذا وارد بدن ما میشود و به کبد فشار میآورد. اگر در ماه رمضان لبهایتان ترک میخورد، بدنتان جوشمیزند، خارش پیدا میکند، دهان شما تلخ میشود به این دلیل است که کبد کار خود را خوب انجام نمیدهد. اگر این چند موردی که ذکر شد را به سفرههایتان اضافه کنید خیلی از این مشکلات برطرف میشود. روی غذای خود، گرد غوره بریزید، مخصوصاً روی برنج. زیرهی سیاه و سبز هم مصلح برنج است. نشاستهی برنج در معده به صورت خمیر در میآید و معده را فشار میدهد. زیره این مشکل را برطرف میکند.