فراز49-44
فراز 49-44
«أَنْتَ وَلِيُّ مَا آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ، وَ هَدَيْتَنَا لَهُ مِنْ سُنَّتِهِ، وَ قَدْ تَوَلَّيْنَا بِتَوْفِيقِكَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ عَلَى تَقْصِيرٍ، وَ أَدَّيْنَا فِيهِ قَلِيلا مِنْ كَثِيرٍ.»( ۴۴ )
«تویی صاحب آن شناختی که از این ماه برای ما برگزیدی و آن‌چه از آداب و اعمال این ماه که ما را بدان هدایت نمودی و به توفیق توست که ما با تقصیر به روزه و نماز آن برخاستیم و اندکی از اعمال بسیار آن را به جا آوردیم.»
( آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ )：
یک حض و بهره‌ای از معرفت این ماه به ما رسیده
( أَنْتَ وَلِيُّ مَا آثَرْتَنَا بِهِ مِنْ مَعْرِفَتِهِ، وَ هَدَيْتَنَا لَهُ مِنْ سُنَّتِهِ )：
فهمیدیم با این سنت چه کار باید بکنیم
( وَ قَدْ تَوَلَّيْنَا بِتَوْفِيقِكَ صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ عَلَى تَقْصِيرٍ )：
الحمدلله ما روزه گرفتیم و شبها هم بیدار بودیم، البته کوتاهی هم داشتیم.
( وَ أَدَّيْنَا فِيهِ قَلِيلا مِنْ كَثِيرٍ )：
از زیاد کم را انجام دادیم، همان مقدار که بلد بودیم
«اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ إِقْرَارا بِالْإِسَاءَةِ، وَ اعْتِرَافا بِالْإِضَاعَةِ، وَ لَكَ مِنْ قُلُوبِنَا عَقْدُ النَّدَمِ، وَ مِنْ أَلْسِنَتِنَا صِدْقُ الاعْتِذَارِ، فَأْجُرْنَا عَلَى مَا أَصَابَنَا فِيهِ مِنَ التَّفْرِيطِ أَجْرا نَسْتَدْرِكُ بِهِ الْفَضْلَ الْمَرْغُوبَ فِيهِ، وَ نَعْتَاضُ بِهِ مِنْ أَنْوَاعِ الذُّخْرِ الْمَحْرُوصِ عَلَيْهِ.»( ۴۵ )
«بارخدایا تو را سپاس می‌گوییم و به بدی‌های خود اقرار داریم و به ضایع کردن حق این ماه معترفیم. در دل‌های خود عقده‌ی پشیمانی و بر زبانمان عذر صادقانه داریم، پس ما را در برابر آن‌چه در اثر کوتاهی به ما رسیده، اجری عطا فرما که تدارک کننده‌ی فضیلت‌های دل‌خواهمان و جایگزین ذخایری که همگان بدان علاقه دارند باشد.»
( اللَّهُمَّ فَلَكَ الْحَمْدُ إِقْرَارا بِالْإِسَاءَةِ )：
حمد و شکر برای اقرار به گناه! مگر این‌که آدم گند و کثافت و عمل بد یادش بیاید حمد دارد؟ بله، خود اقرار به معصیت بالاترین ذلت را برای آدم می‌آورد، اتهامات آدم را مدام به او بگویند، در ذهن خودش یادش باشد.
( وَ اعْتِرَافا بِالْإِضَاعَةِ )：
خدایا ما نتوانستیم حق مطلب را ادا کنیم
( وَ لَكَ مِنْ قُلُوبِنَا عَقْدُ النَّدَمِ )：
به برکت این ماه گره‌های پشیمانی در وجود ما باز شد و عذرخواهی می‌کنیم
( فَأْجُرْنَا عَلَى مَا أَصَابَنَا فِيهِ مِنَ التَّفْرِيطِ أَجْرا نَسْتَدْرِكُ بِه )：
کوتاهی‌های ما باعث می‌شود فضل تو شامل ما شود و (عذر ما را بپذیری)
خدا اقرار کردن به بدی را دوست دارد؛ همین که یک مو در غذا باشد حال انسان بد می‌شود. این باعث می‌شود که همیشه یک گره ندامت و پشیمانی در وجود فرد باشد که خیلی کارها انجام می‌دهد؛ چنان که اگر یک گره حزن همیشه در قلب انسان باشد خیلی خوب است؛ بالعکس, اگر گره خوشی در وجود فرد باشد کار دستش می‌دهد.
قائل به امامت شدن این خیرات را دارد: ما تفریط کرده‌ایم، اما از خدا می‌خواهیم که فضایل را برای او تدارک ببیند. پس این نقص شیعه نیست. طرف تمام تلاشش را کرده که علم کسب کند, این کجا و آن علمی که خدا به علامه مجلسی داده کجا؟ دنیایی که انسان خودش بدست بیاورد با دنیایی که خدا می‌دهد قابل قیاس نیست. محبوبیتی که فرد برای خدا پیدا می‌کند کجا و محبوبیتی که فرد با تبلیغات و کارت چاپ کردن بدست می‌آورد کجا؟ خوشی که خدا به انسان می‌دهد کجا و خوشی که انسان با رفتن به جاده چالوس کسب می‌کند، کجا؟ و گاهی هم در راه برگشت از بین می‌رود.
«وَ أَوْجِبْ لَنَا عُذْرَكَ عَلَى مَا قَصَّرْنَا فِيهِ مِنْ حَقِّكَ، وَ ابْلُغْ بِأَعْمَارِنَا مَا بَيْنَ أَيْدِينَا مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ الْمُقْبِلِ، فَإِذَا بَلَّغْتَنَاهُ فَأَعِنِّا عَلَى تَنَاوُلِ مَا أَنْتَ أَهْلُهُ مِنَ الْعِبَادَةِ، وَ أَدِّنَا إِلَى الْقِيَامِ بِمَا يَسْتَحِقُّهُ مِنَ الطَّاعَةِ، وَ أَجْرِ لَنَا مِنْ صَالِحِ الْعَمَلِ مَا يَكُونُ دَرَكاً لِحَقِّكَ فِي الشَّهْرَيْنِ مِنْ شُهُورِ الدَّهْرِ.»( ۴۶ )
«و پوزش ما را از آن‌چه در ادای حق تو کوتاهی کرده‌ایم پذیرا باش و زندگی ما را به ماه رمضان آینده برسان و چون ما را به آن رساندی به عبادت و بندگی که شایسته‌ی توست یاری ده و به طاعتی که در خور آن ماه باشد موفق بدار و کارهای نیکویی را که سبب تدارک حق تو در آن دو ماه از ماه‌های روزگار است به دست ما جاری ساز.»
خدایا ما را مستوجب این قرار بده که تمام کوتاهی‌های ما در حق تو با آن جبران شود. امام به ما می‌فهماند که ماه رمضان آینده را درک کنیم، در آن یک شب قدر است که به اندازه هزار ماه ارزش دارد.
«اللَّهُمَّ وَ مَا أَلْمَمْنَا بِهِ فِي شَهْرِنَا هَذَا مِنْ لَمَمٍ أَوْ إِثْمٍ، أَوْ وَاقَعْنَا فِيهِ مِنْ ذَنْبٍ، وَ اكْتَسَبْنَا فِيهِ مِنْ خَطِيئَةٍ عَلَى تَعَمُّدٍ مِنَّا، أَوْ عَلَى نِسْيَانٍ ظَلَمْنَا فِيهِ أَنْفُسَنَا، أَوِ انْتَهَكْنَا بِهِ حُرْمَةً مِنْ غَيْرِنَا، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اسْتُرْنَا بِسِتْرِك واعفُ عَنَّا بِعَفْوِكَ، وَ لَا تَنْصِبْنَا فِيهِ لِأَعْيُنِ الشَّامِتِينَ، وَ لَا تَبْسُطْ عَلَيْنَا فِيهِ أَلْسُنَ الطَّاعِنِينَ، وَ اسْتَعْمِلْنَا بِمَا يَكُونُ حِطَّةً وَ كَفَّارَةً لِمَا أَنْكَرْتَ مِنَّا فِيهِ بِرَأْفَتِكَ الَّتِي لَا تَنْفَدُ، وَ فَضْلِكَ الَّذِي لَا يَنْقُصُ.» ( ۴۷ )
بارخدایا در این ماه اگر به گناه کوچک یا بزرگی نزدیک شدیم و یا به گناه آلوده گشتیم و یا خطایی از روی عمد یا فراموشی مرتکب شدیم که در آن به خود ستم کردیم یا حریم و حرمت کسی را بدان زیر پا گذاشته باشیم، پس بر محمد و آل او درود فرست و ما را از همه‌ی آن‌ها با پردهی خود بپوشان و با عفوت از ما درگذر و ما را در آن ماه در برابر چشمان شماتت کنندگان قرار مده و زبان طعنه زنندگان را بر روی ما مگشا و ما را به کاری بگمار که موجب ریزش گناهان و کفاره‌ی کارهایی باشد که در آن ماه از ما نمی‌پسندی، به مهربانیت که تمام نشود و فضلت که کاهش نیابد.
( واسْتُرْنَا بِسِتْرِكَ ) به این معنا نیست که الان بپوشان و بعدا رو کن؛ بلکه پوشش خدا, کلا آن امر را از بین می برد.
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْبُرْ مُصِيبَتَنَا بِشَهْرِنَا، وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَ فِطْرِنَا، وَ اجْعَلْهُ مِنْ خَيْرِ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيْنَا أَجْلَبِهِ لِعَفْوٍ، وَ أَمْحَاهُ لِذَنْبٍ، وَ اغْفِرْ لَنَا مَا خَفِيَ مِنْ ذُنُوبِنَا وَ مَا عَلَن.» ( ۴۸ )
«بارخدایا بر محمد و آل او درود فرست و مصیبتی را که با رفتن ماه رمضان بر ما وارد شده تدارک نما و روز عیدمان و فطرمان را بر ما خجسته گردان و آن را از بهترین روزهایی قرار ده که بر ما سپری شده که بخشایش تو را بیش از همیشه به سوی ما جلب کند و گناهان ما را محو نماید و گناهان ما را چه آن‌ها که پنهان‌اند و چه آن‌ها که آشکارند بیامرز.»
«اللَّهُمَّ اسْلَخْنَا بِانْسِلَاخِ هَذَا الشَّهْرِ مِنْ خَطَايَانَا، وَ أخْرِجْنَا بِخُرُوجِهِ مِنْ سَيِّئَاتِنَا، وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَسْعَدِ أَهْلِهِ بِهِ، وَ أَجْزَلِهِمْ قِسْماً فِيهِ، وَ أَوْفَرِهِمْ حَظّاً مِنْهُ.»( ۴۹ )
«بارخدایا با گذشتن این ماه از گناهان ما درگذر و با خارج شدن آن، ما را از بدی‌هامان بیرون آور و ما را از نیکبخت‌ترین اهل این ماه به آن و بهره‌مندترین آنان در آن و برخوردارترین ایشان از خودت قرار ده.»
خدایا همین طور که این ماه دارد می‌رود، گناهان ما هم برود.