کسب روزی برای اهل علم
سوال: در روایات آمده که همه‌ی افراد باید دنبال کسب روزی باشند مگر اهل علم؛ پس چرا طلاب در ابتدای زندگی دچار این همه مشکل هستند؟
پاسخ: معنای روایات مذکور این نیست؛ خود پیامبر اکرم-صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم- هم که اولین طلبه بوده، تجارت داشته است. امام باقر-علیه‌السلام- کسب داشت. خدمت ایشان عرض شد که زمین‌هایی که شما دارید، قطعه‌های متعدد و کوچک هستند، چرا همه‌ی آن‌ها را نمی‌فروشید و تبدیل به یک زمین بزرگ نمی‌کنید؟ حضرت-علیه‌السلام- فرمود همین قطعه‌های کوچک زمین خوب است؛ زیرا هر وقت پول لازم داشته باشیم، یکی از آن‌ها را می‌توانیم بفروشیم و نیازمان را رفع کنیم؛ به علاوه وقتی قطعه‌های متعدد باشد، سود بیش‌ترِ برخی، کم بودن سود قطعه‌های دیگر را جبران می‌کند. حضرت-علیه‌السلام- باغی داشتند با هشت درب که افراد وارد می‌شدند و از میوه‌های آن می‌خوردند و با درآمد آن به افراد زیادی از اهل مدینه هم رسیدگی می‌کردند و در پایان چهارصد درهم نیز برای خودشان باقی می‌ماند.
من به منزل یکی از اولیای خدا رفتم و دیدم ایشان عسل و روغن آورده بود و طلبه‌ها می‌خریدند و یک سودی برای ایشان باقی می‌ماند. خیلی از راویان احادیث ما کسبی مانند روغن‌فروشی داشتند. این‌گونه کسب‌ها را حضرات منع نفرموده‌اند؛ بلکه از ما خواسته‌اند مانند اهل دنیا برای کسب ثروت وقت‌مان را صرف نکنیم. لذا طلبه هم باید دنبال کسب باشد؛ اما کسب او غیر از دیگران و به این صورت است که خدا روزی اهل علم را در یک کسب محدود و با تلاش کم قرار داده است تا به درس و بحث‌شان هم برسند. علاوه بر این شما می‌توانید در مسیر طلبگی کسب رزق کنید؛ مثلا کتاب بنویسید، منبر بروید و اموری را قرار دهید که به طلبگی شما لطمه‌ای وارد نشود.