دریافت علم و حکمت از هر کسی؟!
سوال: عبارتی را نقل کردند از یکی از مولفین معاصر که معروف به اهل علم هم بوده، بعد سوالشان این است که آیا صحیح است که بگوییم روش تربیتی خیلی از فعالین فرهنگی و روحانیان، تربیتی است که بعضی از سلاطین و… داشتند، «فاستخف قومه فاطاعوا» به این معنا که منطقِ نپرس، نگو، نرو، نبین، و به این گونه احترامشان حفظ می‌شود، آیا این درست است؟
جواب: این رایج نیست، بله ممکن است یک جاهایی همچین چیزی باشد، اما رایج نیست. لذا آدم جایی برود که این‌جور نباشد. ذوق است دیگر! وقتی ذوق می‌آید وسط، از این حرف‌ها زیاد زده می‌شود، ولی اگر آدم خوشبینانه نگاه کند، نه! مثلاً شما می‌بینید در دستور دینی هست که حکمت گمشده مومن است، حتی از منافق هم بگیرید، حالا منافق معلوم نیست کیست؟ چرا، می‌گوید شما برو بگیر؟ حضرت دارد که اخلاق را از یک آدمی که بد اخلاق است، عصبانی است بگیر، وقتی آدم عصبانی است یک چیزهایی پیشش است. از علمای گذشته، عصبانیتش را تحمل کن، آن‌ها را از او بگیر.
آقای بروجردی-رحمه‌الله‌علیه- زندگی کرده، حالا عصبانی هم هست، خب باشد، تندی او را قبول کن، حکمت‌هایی که آقای بروجردی به این‌ها گفته، همه را بگیر. یک نفر می‌بینی استخاره‌اش خوبست، خوب استخاره می‌گیرد، ولی تند است، خب باشد، شما برو استخاره بگیر، تندی را هم تحمل کن. ببینید، این‌ها همه دخالت دارد در اینکه اگر یک موقعی امر دایر شد که این‌جور استفاده کنم، نگویم نه من اصلا نمی‌خواهم! در روایات این‌ها ذکر شده است.